Spoorveiligheid

Veilig reizen op het spoor, veilig leven rond het spoor en veilig werken aan het spoor zijn topprioriteiten waar wij elke dag veel energie in steken. Wij streven er voortdurend naar onze veiligheidsrisico’s zoveel mogelijk te minimaliseren. Om dit te benadrukken hebben wij in 2021 veiligheid expliciet onderdeel gemaakt van onze missie.

Een belangrijke pijler voor het verminderen van de veiligheidsrisico’s is het leren van incidenten. In 2022 is ProRail gestart met de verspreiding van een factsheet na een veiligheidsincident. De factsheet voorziet onze interne en externe stakeholders kort na het incident van feitelijke informatie over spoorgerelateerde veiligheidsincidenten. ProRail informeert met de factsheet dat een incident heeft plaatsgevonden, wat de toedracht is en/of welke (eerste) acties op het incident volgen.

Veiligheidscultuur

ProRail streeft er voortdurend naar om veiligheid meer integraal, vanzelfsprekend en expliciet onderdeel te laten zijn van het dagelijks werk van alle ProRail-collega’s. Veiligheid is vanzelfsprekend een onderdeel van onze bedrijfscultuur.

In 2022 hebben we onze missie aangepast. We hebben eraan toegevoegd dat wij ervoor zorgen dat het op en om het spoor veilig is. Iedereen binnen ProRail moet nóg actiever en bewuster stilstaan bij veiligheid. Maar wat betekent veiligheid in ons dagelijks werk? Wat verwachten van elke ProRailer? Dat is in 2022 vastgelegd in de veiligheidsverklaring die is ondertekend door de RvB en de Exco. Elke medewerker moet ervoor zorgen dat gebruikers van het spoor veilig kunnen reizen en dat er op en om het spoor een veilige werkomgeving én een veilige leefomgeving is. Dit geven we vorm door bewust stil te staan bij de keuzes die impact hebben, erover te praten en ernaar te handelen. In 2022 is ProRail gestart met de verspreiding van een factsheet na een veiligheidsincident om zo te leren van incidenten en de veiligheidsrisico’s te verminderen. De factsheet voorziet onze interne- en externe stakeholders kort na het incident van feitelijke informatie over spoorgerelateerde veiligheidsincidenten. ProRail informeert met de factsheet dat een incident heeft plaatsgevonden, wat de toedracht is en/of welke (eerste) acties op het incident volgen.

In 2022 hebben we trede 3 gescoord op de Safety Culture Ladder, voorheen Veiligheidsladder. Het is onze ambitie om komend jaar de stap naar trede 4 te zetten. We hebben Aanpak Veiligheid ontwikkeld met acties om dit te bereiken. Hiertoe hebben we een meerjarig traject in gang gezet door onder andere het veiligheidsmanagementsysteem door te ontwikkelen. Veiligheid is nu ook een verplicht onderdeel van de onboarding van nieuwe collega’s. We hebben een veiligheidstraining ontwikkeld die het management vanaf 2023 verplicht jaarlijks volgt.

In 2022 is de raad van bestuur nauwer direct betrokken bij grote veiligheidsdossiers zoals Overwegen, Aantoonbare Veilige Berijdbaarheid en Prestatie Gericht Onderhoud (PGO). En ook de al langer bestaande nauwe betrokkenheid bij het havendossier blijft. We staan voor een flinke uitdaging: we moeten werken aan groei en onze organisatie fundamenteel versterken. Veiligheid is en blijft daarbij onze license to operate.

Communicatie over veiligheid

In 2022 stond veiligheid ook op de agenda bij communicatie. Structureel werd aandacht besteed aan de ‘Bewust veilig dag’ en commissiedebatten van de Tweede Kamer waar veiligheid aan de orde kwam. In de zomerreeks werd aandacht besteed aan Incidentenbestrijding en de brandweer, en de jongerencampagne gericht op veilig gedrag bij het spoor.

Verder werd ook aandacht besteed aan actuele onderwerpen, waaraan aandacht werd besteed, zoals de publicatie van het onderzoek naar een ontspoorde reizigerstrein in Groningen, ondertekening van het contract voor blusvoertuigen, een achtergrondverhaal over veilig bouwen én reizen in Groningen, de benoeming van een nieuwe directeur Veiligheid en de doorgifte van de veiligheidshelmen door incidentenbestrijding aan Swietelsky.

Intern is een eigen veiligheidsnieuwspagina op het intranet opgezet, daar zijn het afgelopen jaar berichten verschenen over veiligheid in het dagelijks werk van medewerkers. Ook is de ondertekening van de Veiligheidsverklaring uitgelicht met interne berichtgeving. Om communicatie vanuit de bedrijfseenheden over Veiligheid te ondersteunen is een aparte huisstijl ontwikkeld. De aandacht voor het belang van veilig werken, reizen en leven moet eraan bijdragen dat de bewustwording groeit dat veiligheid altijd en overal belangrijk is.

Veiligheid is één van de speerpunten waar we ons als bedrijf op richten. Helaas vinden er nog regelmatig ongevallen plaats rondom het spoor. Een belangrijke doelgroep waar we ons op richten zijn jongeren. We vinden het heel belangrijk dat jongeren vroeg leren hoe zij zich verstandig en veilig gedragen op en rond het spoor. Daarom biedt ProRail de groepen 5 t/m 8 van de basisschool en de onderbouw van de middelbare school digitaal lesmateriaal aan om te leren over veiligheid rondom het spoor. Voor middelbare scholen bieden wij ook gastlessen aan die worden gegeven door gastdocenten van ProRail. Gelukkig konden de gastdocenten, na een periode van corona, dit jaar weer fysiek voor de klas staan.

Bewustwordingscampagnes – jongerencampagne

ProRail heeft een belangrijke rol in het bewaken van de veiligheid op en rond het spoor. We zetten bijvoorbeeld bewustwordingscampagnes in voor specifieke doelgroepen zoals senioren, jongeren, spoorlopers en beroepschauffeurs. Om scholieren te informeren over veiligheid rond het spoor ontwikkelde ProRail PazzUp, een lesprogramma gericht op kinderen en jongeren uit de bovenbouw van de basisschool en de onderbouw van de middelbare school.

In 2021 hebben wij een bewustwordingscampagne ingezet speciaal voor jongeren in de leeftijd van 15 t/m 21 jaar met als kernboodschap: ‘Niets is gevaarlijker dan onveilig gedrag op en rond het spoor’. Spoorveiligheid heeft voor de sector topprioriteit. Wij hebben als ProRail de taak om de buitenwereld te waarschuwen voor de gevaren rondom het spoor. Jongeren hebben daarbij extra aandacht nodig, want helaas vinden er nog regelmatig incidenten plaats en ontvangen we nog altijd meldingen van gevaarlijk gedrag. In 2022 zijn vier voor de doelgroep aansprekende korte video’s via online media als YouTube, Instagram/Facebook en Snapchat ingezet. De campagne is PR-matig ondersteund en was onderwerp van ons reguliere nieuwsblog. Ook is de campagne gecommuniceerd via onze eigen online- en sociale kanalen. Parallel aan de video’s hebben twee bekende influencers op eigen wijze de boodschap gebracht via hun Instagram en/of TikTok kanaal.

Naast campagnes zijn er andere initiatieven die ProRail neemt om het spoor veiliger te maken:

• Overwegen worden gesaneerd en vervangen door bijvoorbeeld tunnels.

• We plaatsen camera’s op cruciale plekken rond het spoor.

• Rondom overwegen en stations plaatsen we hekken.