De pagina ververst bij het selecteren van een onderwerp.

Sla artikel navigatie over.

Innovatieve oplossingen en ontwikkelingen

ProRail heeft ambitieuze doelen gesteld voor de toekomst. We zijn er niet alleen om vandaag mensen, steden en bedrijven met elkaar verbinden, maar richten ons ook op de toekomst. We willen groei mogelijk maken en kwaliteit leveren. We zien het immers als onze opgave om een belangrijke bijdrage te leveren aan de verduurzaming van (internationale) mobiliteit. Om dit te kunnen bereiken is een doelgerichte aanpak van de vernieuwing van technologische systemen en processen nodig, altijd in samenspel met de operatie van vandaag. Doelgericht innoveren doen we met de gehele organisatie in een multidisciplinaire aanpak. ProRail streeft ernaar innovatie te verankeren in de gehele organisatie. Vernieuwing en verandering vinden in onze sector immers plaats met de winkel open. Dat vraagt dat we innovatie skills toevoegen aan het vakmanschap dat de basis blijft van onze bedrijfsvoering, in verbinding met elkaar en met onze partners, leveranciers, de wetenschap, kennisinstituten, allianties en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Zowel nationaal als internationaal in Europees verband, waar we in 2022 met NS samen founding member zijn geworden van EU Rail. 

Onze spoorpartners, van universiteit tot vervoerder en aannemer zijn van groot belang. Een duidelijke innovatieagenda, voor de wetenschap, de markt, de reizigers- en goederenvervoerders en voor ProRail geeft ons de richting om samen de innovatiekracht van alle partijen te benutten. 

Systeemsprongen om klaar te zijn voor de toekomst

Innovatieve oplossingen zijn nodig voor meer spoorcapaciteit, betere prestaties en een duurzamer en kostenefficiënter spoor. We werken aan grotere systeemsprongen in technologie zoals Automatic Train Operation en duurzame energievoorziening. We stimuleren de mogelijkheden die digitalisering biedt en zetten innovatieve methodieken in. De implementatie van de nieuwe treinbeveiliging in ERTMS is in volle gang.

European Rail Traffic Management System (ERTMS)

Met het op 17 mei 2019 genomen kabinetsbesluit ERTMS heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat formeel de rol van opdrachtnemer voor de uitvoering van het programma ondergebracht bij ProRail. Hiertoe heeft ProRail een Programmadirectie ingericht die de invoering van ERTMS in Nederland coördineert. De programmadirectie is rechtstreeks onder de Raad van Bestuur geplaatst. De verantwoording over de activiteiten vindt plaats via de stuurgroep ERTMS aan het ministerie van IenW en is geen onderdeel van deze rapportage.

ProRail voert met de Programmadirectie de onafhankelijke regie over de invoering van ERTMS met onder andere het ministerie, vervoerders, verladers en materieeleigenaren. De invoering van ERTMS vergt stevige coördinatie die door de programmadirectie ERTMS wordt ingevuld. Daarnaast heeft ProRail een eigen opgave binnen het programma. Hiervoor is het regieteam Implementatie ERTMS ProRail (IEP) ingericht. 

De coördinatie-opdracht van ERTMS 

De landelijke invoering van ERTMS is een omvangrijke opgave die waarschijnlijk tot tenminste 2050 zal duren. Het lopende ERTMS-programma legt de basis voor de invoering van ERTMS in Nederland door onder meer het realiseren van een proefbaanvak, de ombouw van ruim 1.300 materieeleenheden, aanpassing van de relevante gebruikersprocessen en ICT-systemen en de uitrol van ERTMS op de eerste baanvakken. De invoering van ERTMS verandert het werk voor 15.000 tot 18.000 gebruikers, waaronder machinisten, treinverkeersleiders en beheer- en onderhoudsmedewerkers aan baan en trein. De scope van de huidige coördinatieopdracht van de Programmadirectie is de uitrol van ERTMS op de eerste acht baanvakken.  

De invoering van ERTMS vormt een belangrijke stap in de digitalisering van het spoor. Het moet de basis leggen voor nieuwe technische mogelijkheden, voor onder andere het mogelijk maken van het verhogen van de veiligheid en het intensiever gebruik van de spoorinfrastructuur. Door een gecoördineerde uitvoering met andere landen binnen de Europese gemeenschap moet het bijdragen aan de interoperabiliteit. Daardoor wordt het spoor een aantrekkelijker alternatief in vergelijking met andere modaliteiten. 

Het programma ERTMS heeft sinds 11 juni 2013 de status “groot project”. Twee keer per jaar stelt IenW een voortgangsrapportage op over ERTMS. De staatssecretaris heeft op 26 oktober 2022 de voortgangsrapportage ERTMS over de eerste helft van 2022 aangeboden aan de Tweede Kamer. De voortgang van en behaalde resultaten door het programma en de financiële stand van zaken zijn in de voortgangsrapportage terug te vinden.

De komende jaren zal de Programmadirectie de implementatie van ERTMS begeleiden. Het afgelopen jaar lag de focus van de Programmadirectie enerzijds op het in uitvoering brengen van belangrijke delen van het programma. Zo heeft ProRail het contract voor de infrastructuur afgesloten, is de ombouw van de treinen van Arriva gestart, heeft NS het contract voor de intercity treinserie VIRM gesloten en is de ombouw van een achttal goederenprototypes gestart. Anderzijds lag de focus, mede op basis van de hierboven genoemde contracten en het toevoegen van de noordelijke lijnen aan de scope van het programma, op het herijken van de integrale planning, de voorbereiding van de test- en beproevingsstrategie, de financiële prognose en de start van de studie naar de landelijke uitrol. Met het ERTMS-congres ‘Time to act’ in mei 2022 en verschillende webinars van het operationeel kenniscentrum ERTMS is de voortgang en de opgave van het programma toegelicht en besproken met partijen in de spoorsector. 

ERTMS IEP – Implementatie

Bij ProRail is in 2019 het regieteam Implementatie ERTMS ProRail (IEP) ingericht om een werkend én werkbaar treinbeveiligingssysteem op te leveren, inclusief de daarvoor benodigde ‘business change’. In de komende tien jaar wordt ERTMS uitgerold op de eerste baanvakken in Nederland. IEP is verantwoordelijk voor de coördinatie en regie van de tientallen ERTMS-projecten die bij ProRail zijn ondergebracht. Het gaat over het aanpassen van de infrastructuur, de ICT-omgeving, de beheerorganisatie. Daarnaast is er het aanpassen van processen, methoden en werkwijzen en het opleiden van gebruikers zoals monteurs, inspecteurs en treinverkeersleiders. Consistentie en integraliteit tussen de projecten in de bedrijfseenheden worden, in nauwe samenwerking, geborgd door IEP.  

Met de komst van ERTMS verandert ook onze manier van werken. We gaan van analoog naar digitaal. En dat heeft invloed op onze interne werkprocessen én op onze samenwerking met partners en leveranciers. ERTMS brengt vier veranderopgaven: van een baanvak georiënteerde werkwijze naar een landelijke, release-gestuurde systeemaanpak, van operationele (relais)techniek naar IT-georiënteerde techniek, van een klant/leverancier-verhouding naar intensieve partnerships met onze leveranciers en, ten slotte, van een individuele naar een gezamenlijke ketenprestatie. Concreet betekent dit: nieuwe taakverdelingen tussen partijen bij bouwen en beheer, flexibilisering van contracten en intensievere samenwerking. Om de toekomstige intensievere samenwerking en nieuwe taakverdeling met ERTMS goed vorm te geven, is ProRail in het afgelopen jaar van start gegaan met het team Ketenbeheer ERTMS. 

In 2022 is het volgende gedaan:

  • ProRail heeft een langjarig contract afgesloten met Thales voor ontwikkelen, beheren en onderhouden van het digitale beveiligingssysteem Central Safety System van ERTMS. Hiermee konden we starten met de inrichting van datacenters voor het nieuwe beveiligingssysteem en bepaalden we de inrichting van de vaste ProRail-netwerkomgeving voor ERTMS en realiseerden we die in ProRails ERTMS-testcentrum.

  • We startten met de eerste integratietesten in het Railcenter Amersfoort, onder meer met apparatuur van Thales. Vanuit de Aanbesteding Snellere AanPak (ASAP) ERTMS zijn we inmiddels zes innovaties aan het testen.

  • We zijn een stap verder met de ontwikkeling van een systeem waarmee we ERTMS-gebruikersprocessen voor machinisten en treinverkeersleiders in een vroeg stadium kunnen testen. De applicatieontwikkeling voor protocollering van de digitale ERTMS-baanontwerpen is grotendeels afgerond. 

  • We vorderen conform plan in het realiseren van de Security Desk ERTMS die actuele vraagstukken adresseert en voorbereidende stappen zet om tot een voldoende veilige eindsituatie voor ERTMS te komen. We liggen ook op schema met het geschikt maken van de GSM-R communicatiesystemen voor ERTMS.

  • We hebben opdracht gegeven aan Alstom en Arcadis voor de aanpassingen aan de baanvakken Amsterdam-Utrecht en de Hanzelijn met als doel het opdoen van ervaring in het rijden met ERTMS. De start van het ervaringsrijden staat gepland in 2023.

  • We sloten met vijf in treinbeveiliging erkende ingenieursbureaus een tweede samenwerkingscontract af voor drie corridors: de Noordelijke lijnen (ENL), Hanzelijn-Lelystad (EHL), Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (ESAAL). We zijn gestart met het aanpassen van de gebruiksprocessen voor het ervaringsrijden in 2023. En we zijn begonnen met de aanpassingsopgave voor de omgebouwde baanvakken.

  • Verder leverden we een eerste versie van het systeem voor Verkeersleiding met ERTMS-aanpassingen op. Hierdoor konden we starten met de integratie van het nieuwe beveiligingssysteem.

  • We hebben belangrijke stappen gezet in het verzamelen van statusdata en het presenteren daarvan op beheer-dashboards. Dit is van belang voor het technisch beheren van het ERTMS-systeem.

Naast de bereikte resultaten heeft het programma in 2022 verschillende uitdagingen gekend. Dat zal de komende jaren niet anders zijn. Versnelling van de besluitvorming, resultaten boeken, inbedding in de bredere ProRail-organisatie en de beheersing van kosten in een context van voortschrijdend inzicht, wijzigingen en moeilijk invulbare vacatures zijn de belangrijkste doorlopende uitdagingen. 

Gezien deze uitdagingen is het van grote waarde dat de invoering van ERTMS als een van onze prioriteiten centraal is komen te staan in de ProRail-opgave. ProRail blijft inzetten op innovaties en op de implementatie van ERTMS om het spoor duurzaam klaar te maken voor de toekomst. 

Systeemkeuze Tractie Energie Voorziening (STEV)

De staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaatgaf in 2020 opdracht tot onderzoek naar verhoging van de bovenleidingspanning van 1,5 kV (huidig) naar 3 kV. Met een hogere bovenleidingspanning kunnen treinen sneller optrekken, waardoor de reistijd korter wordt en meer treinen over hetzelfde spoor kunnen rijden.

We hebben het onderzoek naar verschillende systeemalternatieven uitgevoerd samen met personen-, goederenvervoerders en vervoerende aannemers. De adviesbureaus Horvat en Mott MacDonald hebben een second opinion op het eindrapport uitgevoerd. Uit het onderzoek komt naar voren dat met de gewenste capaciteitsuitbreiding op het spoor het huidige 1,5kV-systeem op termijn zijn grens bereikt. Het omslagpunt valt globaal samen met het kunnen realiseren van de opgaven en ambities zoals opgenomen in de ontwikkelagenda Toekomstbeeld (TBOV) OV 2040 (2040 en verder). 3kV biedt voordelen voor capaciteitsverhoging en energiebesparing. Met een verhoging van het vermogen tot 3kV zijn kortere opvolgtijden mogelijk en is een energiebesparing van 14% van het totale energieverbruik mogelijk.

Tot 2040 is realisatie van een nieuw tractiesysteem echter niet haalbaar vanwege de benodigde focus op andere transities, zoals ERTMS. ProRail gaat ervan uit dat het huidige 1,5 kV-systeem kan worden uitgebreid om meer vermogen te faciliteren. Het lopende tractieprogramma TEV en de investeringen in het 1,5 kV-netwerk gaan onverkort door om de uitgangspunten van TBOV 2030 te realiseren en de geconstateerde knelpunten in de huidige tractievoorziening op te lossen. ProRail adviseert het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om rond 2040 een systeemsprong naar 3 kV te maken. Deze aanpassing is noodzakelijk vanwege de toekomstige mobiliteitsgroei, ontwikkelingen in de energiemarkt, onze strategie voor assetmanagement en onze duurzaamheidsambities.

Beproeven van zelfrijdende treinen

Automatic Train Operation (ATO) biedt grote kansen voor de toekomst van het spoor door verwachte positieve effecten op capaciteit, betrouwbaarheid, veiligheid en energie-efficiëntie. Deze innovatieve techniek voor automatische treinbesturing maakt het mogelijk de capaciteit te vergroten. ProRail werkt spoorbranchebreed om deze innovatieve techniek beschikbaar te krijgen voor een effectieve toepassing op het Nederlandse spoor.

Samen met vervoerders en andere industriepartners houden we simulaties, testen en demonstraties om te ervaren wat de mogelijkheden en de baten zijn, maar ook wat de impact is op gebruikers (reizigers, machinisten, treinverkeersleiders en andere functies), processen en systemen 

ProRail heeft in 2022 samen met goederenvervoerder Lineas en leverancier Alstom proeven met automatisch rangeren gedaan om te leren wat nodig is om een locomotief automatisch rangeerbewegingen te laten uitvoeren.

Er is een sectorbrede stuurgroep ingericht om de potentie van ATO verder te onderzoeken en op basis daarvan vast te stellen wat er nodig is om deze techniek succesvol te implementeren. Deelnemers hieraan zijn Arriva, NS, Qbuzz, DB Cargo en ProRail. In 2022 heeft ProRail een samenwerkingsovereenkomst met NS afgesloten. In dat kader is een onderzoeksplan voor ATO Grade of Automation 2 (automatische treinbesturing met machinist) European Train Control System opgesteld en afgestemd met stakeholders.

De financiering van ATO is niet voorzien in het MIRT. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft financiering aangevraagd bij het Nationaal Groeifonds. In juni 2023 is bekend of de aanvraag gehonoreerd is. Tot die tijd staat de voortgang van ATO onder druk.

Digitalisering assets

Het DataLab stimuleert datagedreven werken door in samenwerking met de diverse bedrijfseenheden van ProRail innovaties te ontwikkelen op basis van data science en sensoring. Dit jaar is een pilot uitgevoerd met frontcamera’s op NS treinen en automatische beeldherkenning voor het automatisch detecteren van gevaarlijke situaties langs het spoor en bij overwegen. In samenwerking met Rijkswaterstaat en Havenbedrijf Rotterdam hebben we onderzocht hoe we middels data de timing van brugopeningen kunnen optimaliseren. Op basis van eerdere pilots heeft het DataLab in 2022 de afdeling Energievoorziening geholpen met de ontwikkeling van een nieuwe manier van onderstation monitoring, en de afdeling Incidentenbestrijding kreeg ondersteuning bij de implementatie van een dashboard derdenstoringen, inclusief onderliggende algoritmes voor textmining  en spoorlopersvoorspelling. Ook is op basis van eerdere experimenten de dagelijkse levering van een nieuwe databron, namelijk trein-loggings vanuit NS naar ProRail gestart, bruikbaar voor uiteenlopende toepassingen. 

Op het gebied van sensoring en monitoring assets zijn er pilots uitgevoerd voor monitoren van de infra en treinen. Bestaande glasvezelkabels langs het spoor zijn ingezet als akoestische sensoren (Fibre Optic Acoustic Sensing), waarbij we over een lengte van 20 kilometer beschadigde lasverbindingen in het spoor, beschadigde treinwielen en spoorlopers konden opsporen. Ook kon daarmee de conditie van de ondergrond gemeten worden. Met slimme camera’s langs het spoor zijn we in staat gebleken beeldherkenningsalgoritmes te ontwikkelen waarmee we automatisch versleten stroomafnemers kunnen vinden. Daarnaast zijn experimenten gedaan met smart maintenance voor bruggen en tunnels waarbij ProRail in samenwerking met de markt sensoren en dashboards heeft ontwikkeld en getest.

Om datagedreven werken in de spoorsector te stimuleren zijn in 2022 tien externe webinars georganiseerd rond het thema ‘Datascience in het spoor’, met elk meer dan 200 deelnemers uit de spoorsector. 

Digitalisering logistiek

Treinen, goederenwagens en lading kunnen op emplacementen zonder treindetectie niet worden gevolgd door de verkeersleiding. Ook is het gebruik en de benutting van emplacementen lastig inzichtelijk te maken en mogelijk niet optimaal. De in 2021 gestarte pilot in Botlek, waarbij met Internet of Things (IoT) as-passage sensoren het spoorgebruik wordt bijgehouden, heeft aangetoond dat op basis van deze informatie een andere werkwijze mogelijk is waarmee 30% meer capaciteit kan worden toebedeeld op de sporen van het emplacement naar de terminals. De pilot hebben we daarom uitgebreid naar alle sporen op het emplacement waarbij we ook informatie over treinsamenstelling en lading toevoegen door de treinen te scannen met slimme camera’s. 

Simuleren van systeemsprongen in SIM-centrum

Op 30 mei was de officiële opening van het ProRail SIM-centrum. Het SIM-centrum bundelt alle simulatiekennis, tools en vaardigheden om de ontwikkeling van de systeemsprongen te ondersteunen. Het ProRail SIM-centrum is dé plek voor uitvoering van simulaties en humanfactorsonderzoek. Toekomstige veranderingen en (systeem)innovaties worden daar beproefd binnen een veilige omgeving. Het SIM-centrum is ingericht op een optimale aansluiting en ondersteuning van de veranderopgaven in de operatie. Het beschikt over een team van simulatie-experts en state-of-the-art onderzoeksinstrumentarium. Met mensen van binnen en buiten ProRail onderzoeken we mogelijke toekomstscenario’s voor het spoorsysteem en maken we de effecten van innovaties in de beveiliging (ERTMS), besturing (ATO, TMS) en energievoorziening STEV op het spoor zichtbaar om zo onderbouwde beslissingen te faciliteren en implementaties te versnellen. 

Innovatiekracht vergroten 

Om de ambities in te vullen en de bereikbaarheid van Nederland op een duurzame en betaalbare manier te verbeteren is innovatie en vernieuwing nodig. Innovatie in techniek, maar ook processen, werkwijzen en contracten is nodig om voorbereid zijn op de toekomst. Die vernieuwing doen we met de gehele organisatie in een multidisciplinaire aanpak. ProRail streeft ernaar de verandering en innovatie te verankeren in de gehele organisatie. Dat vraagt dat we innovatie skills toevoegen aan een organisatie die vooral gericht is op een sterke uitvoering van de dagelijkse operatie. 

In 2023 zal hier vanuit de organisatieversterkers 'één manier van werken' en 'Ontwikkelprogramma voor alle ProRailers' nader invulling aan worden gegeven. Daarnaast kennen we binnen ProRail de Innovatie Academie, welke als doel heeft de innovatiekracht van ProRail te versterken. In mei vond de officiële opening van deze Innovatie Academie plaats. We hebben de testfase afgerond met de eerste vier Innovation Fundamentals trainingen en nieuwe trainingen zijn in de maak. Er is veel belangstelling bij ProRail medewerkers voor het leren innoveren. De basis van de trainingen is learning by doing: direct aan de slag met onderwerpen die zelf kunnen worden ingebracht en directe toepassing van de theorie. 

Samenwerking in innovatie 

Vanuit het programma Innovatie en markt stimuleren we de samenwerking met marktpartijen. Samen werken we aan innovaties en verbeteringen: van het eerste idee tot de uiteindelijke toepassing. We willen dit soort samenwerking verder versterken met bestaande én nieuwe innovatiepartners. We vertalen onze innovatievraagstukken steeds vaker in concrete vragen waarmee we marktpartijen uitnodigen om met ons samen te werken. In 2022 hebben we innovatievragen aan de markt gesteld op het gebied van het stofloos krijgen van het spoor/ballast, verduurzaming in de vervanging van bovenleidingportalen en baanligging.​ 

De in 2021 uitgevraagde innovatiepartnerschappen voor Duurzaam materiaalgebruik lopen volgens planning. De geluidsschermen van acht innovatiepartners zijn in de testfase (beproeving in lab). De keerwanden van twee innovatiepartners zijn door de eerste testfase en zijn geplaatst.​ 

Met meerdere marktpartijen zijn demonstraties uitgevoerd om de mogelijkheden van nieuwe technologieën en innovatieve oplossingen in beeld te krijgen. Een voorbeeld is het bedrijf PlasticRoad met een plastic road als schouwpad op emplacement Binckhorst in Den Haag. Het pad dringt de uitstoot van CO2 terug en helpt om de effecten van klimaatverandering te verminderen. Ook is het onderhoudsvriendelijk en makkelijk aan te leggen. Nog een voorbeeld is het slijpen van spoorstaven op hoge snelheid met Vossloh, waardoor sporen minder lang buiten dienst hoeven te worden gehaald voor onderhoud. Met Strukton zijn we een demonstratie gestart voor het met een gekoppelde batterij emissieloos maken van oude diesellocs die worden ingezet bij werkzaamheden. 

Van de innovatiepartnerschappen voor een snellere implementatie van ASAP ERTMS zijn negen businesscases goedgekeurd. Deze voorstellen verkeerden eind 2022 in de testfase, maar als de proeven slagen zal ProRail deze oplossingen inkopen. 

Emissievrij treinvervoer 

De landelijke werkgroep Emissievrij Treinvervoer, waaraan de provincies Friesland, Groningen, Overijssel en Gelderland, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en ProRail deelnemen, heeft in 2022 verder gewerkt aan het vraagstuk van verduurzaming van reizigers-dieseltreinen. Een belangrijk onderwerp is de financiering van duurzame alternatieven voor deze reizigers-dieseltreinen. 

Begin 2022 hebben ProRail en Arriva een praktijkproef gedaan met een WINK-trein van Arriva, die zodanig was gemodificeerd dat de batterij waarin de remenergie wordt opgeslagen als tractiebatterij kon fungeren. De proef toonde aan dat met een (kleine) batterij een niet-geëlektrificeerd deel van een baanvak overbrugd kan worden en dat dit potentieel heeft als duurzaam alternatief voor dieselaandrijving.

Met de provincie Friesland werkt ProRail aan een pilot Batterij-pantograaftreinen op het traject Leeuwarden - Harlingen-Haven. De bedoeling is om de dieselmotoren van twee WINK-treinen te vervangen door batterijen en deze batterijen, zonder aanpassingen aan de infrastructuur, in stilstand op te laden op een perronspoor in Leeuwarden.

Met de provincies Overijssel en Gelderland werkt ProRail aan een duurzaam alternatief voor de dieseltreinen op de trajecten Zutphen – Oldenzaal en Almelo – Hardenberg. Begin 2023 willen de provincies een techniekkeuze maken. ProRail voert daartoe netanalyses uit voor beide trajecten.

Na de succesvolle proef in 2020 met een waterstoftrein, heeft de provincie Groningen ProRail eind 2022 gevraagd om mee te werken aan het creëren van een geschikte locatie voor een waterstoftankinstallatie voor vier à zes waterstoftreinen. Op opstelterrein Groningen De Vork staan drie dieseltanks, twee voor gewone diesel en een voor HVO-diesel. Naast de dieseltanks is er braakliggend terrein waar de waterstoftankinstallatie zou kunnen komen. Dit biedt de mogelijkheid om met één tankploeg zowel de diesel- als de waterstof-tankinstallatie te bedienen. In 2023 wordt de waterstoftankinstallatie verder uitgewerkt. 

Europese samenwerking in Europe’s Rail 

ProRail en NS zijn gezamenlijk kernlid geworden van het tienjarig onderzoeksprogramma Europe’s Rail Joint Undertaking (EU-Rail). De Europese samenwerking is op 22 februari 2022 bekrachtigd tijdens de European Railway Summit in Parijs, waar ook het Europese Jaar van het Spoor werd afgesloten. Het programma telt 25 kernleden, waaronder spoorwegondernemingen, inframanagers, industriepartners en onderzoeksinstituten. 

EU-Rail is de opvolger van het Europese onderzoek- en innovatieprogramma Shift2Rail. Via de netwerken van de kernleden zullen vele andere spoor-, kennis- en marktpartijen betrokken worden bij deze innovatieagenda. Het programma gaat circa € 1,2 miljard kosten, waarvan € 600 miljoen uit EU-subsidies en € 636 miljoen uit eigen bijdragen door kernleden. 

De Europese Commissie en de Europese spoorwegsector starten het programma gezamenlijk op en zetten Europese subsidies in voor spoorinnovaties. Het doel is om doorbraken voor de toekomst te realiseren. Zo moet het programma helpen om verschillende Europese spoorsystemen beter op elkaar te laten aansluiten, om capaciteitsgroei op het spoor na 2030 te faciliteren en om vervoer via het spoor goedkoper en aantrekkelijker te maken. Op Nederlandse schaal moeten de innovaties van EU Rail bijdragen aan de realisatie van het Toekomstbeeld OV. ProRail en NS zien grote mogelijkheden in deze Europese ontwikkeling en treden daarom gezamenlijk op als vertegenwoordigers van de Nederlandse spoorsector. 

EU-Rail bestaat uit een innovatiepijler en technologiepijler waarin wordt gewerkt aan technologische vernieuwingen en systeemsprongen binnen Europa en aan manieren om deze vernieuwingen snel te standaardiseren. In 2022 is het gelukt om toe te treden tot de consortia waar ProRail en NS in willen participeren. Op voor ProRail relevante onderwerpen als ERTMS en ATO zijn leidende posities geborgd binnen de consortia.​ 

Belangrijk is ook de inbreng van de eerder opgebouwde samenwerkingen met alliantiepartners als Deltares, TNO en TU Delft. In 2022 heeft ProRail ook een alliantiecontract met Universiteit Twente opgesteld en ondertekend. 

Kennisopbouw met partners 

ProRail werkt samen met diverse kennispartners en universiteiten. Deze wetenschappelijke en technologische instituten helpen ons bij een grote verscheidenheid aan innovatievraagstukken. We doen samen met DelftRail, het instituut van de TU Delft en Universiteit Twente onderzoek. En vanuit andere allianties maken we ook gebruik van kennisinstituten als TNO en Deltares voor onderzoek. Deze combinatie van allianties dekt zowel onderzoek als het demonstreren van innovaties binnen de Nederlandse railsector en draagt hiermee bij aan het realiseren van onze ambities. 

We hebben in 2022 een overeenkomst gesloten met TU Delft, Deltares om een rekenmodel te ontwikkelen voor het ontstaan van spoortrillingen, het Spoor Trillingen Emissie Model (STEM). Het programma heeft een looptijd van vier jaar en is onderdeel van de Innovatieagenda Bronaanpak Spoortrillingen (IBS). Het rekenmodel voorspelt in welke situaties spoortrillingen ontstaan en of de bronmaatregelen effectief zijn in het reduceren van deze trillingen. Het uiteindelijke doel is betaalbare maatregelen bij de bron te vinden, om overlast van spoortrillingen te verminderen. Daarnaast kan ProRail met het model ook de oorzaak van klachten en problemen rond spoortrillingen achterhalen. 

De leerstoel van Prof. Dr. ir. Rolf Dollevoet bij de TU Delft is na 10 jaar uitgegroeid tot een sectie Railbouwkunde met een uitgebreid onderzoeksprogramma, testfaciliteiten en onderwijs. In oktober 2022 hebben we een nieuw samenwerkingscontract met de TU Delft getekend om ook de komende vijf jaar de leerstoel en de sectie te ondersteunen.