Kerncijfers

Het jaar 2023

Het jaar 2023 was voor het spoor en voor ProRail een bewogen jaar.

Profiel

ProRail is verantwoordelijk voor het onderhoud, de vernieuwing, de uitbreiding en de veiligheid van het Nederlandse spoorwegnet.

Organisatie en activiteiten

Wij zorgen voor de aanleg, het onderhoud en het beheer van het Nederlandse spoorwegnet. Als onafhankelijke partij verdelen we de ruimte op het spoor, regelen we al het treinverkeer, bouwen en beheren we stations en leggen we nieuwe sporen aan.

Onze waardeketen

In onze strategie en bedrijfsvoering zoeken we steeds naar mogelijkheden om in maatschappelijk opzicht het verschil te maken.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is geïntegreerd in de bedrijfsdoelstellingen van ProRail.

Materialiteitsanalyse

Door middel van een materialiteitsanalyse inventariseren wij minimaal één keer per drie jaar welke duurzaamheidsthema’s materieel zijn voor ProRail en onze stakeholders.

Punctueel spoor

In 2023 was de punctualiteit van het treinverkeer lager dan wat gebruikers van het spoor gewend zijn. ProRail en vervoerders werken 24/7 om het treinverkeer in goede banen te leiden en goede prestaties te realiseren.

Betrouwbaar spoor

De prestatie-indicator impactvolle storingen op de infra (ook bekend als de KPI Klanthinder) geeft inzicht in het aantal storingen aan de infrastructuur met grote impact op het treinverkeer.

Veiligheid

Veilig reizen op het spoor, veilig leven rond het spoor en veilig werken aan het spoor zijn topprioriteiten waar wij elke dag veel energie in steken. Wij streven er voortdurend naar onze veiligheidsrisico’s zoveel mogelijk te minimaliseren.

Veilig reizen

Europese definitie significant: Ongeval met een schade > EUR 150.000, of dodelijke/ zwaargewonde slachtoffers, of geen treinverkeer mogelijk op gehele baanvak > 6 uur.

Veilig werken

In 2023 vond in Voorschoten een aanrijding plaats met materiële schade en een dodelijk slachtoffer tot gevolg. De interne evaluatie over het acteren na het incident (locatie vrijmaken, berging treinen en herstelwerk) is in 2023 afgerond.

Veilig leven

In 2023 waren er zes dodelijke slachtoffers op overwegen, dit is hoger dan in 2022 (2). Het vijfjaarlijks gemiddelde is wel gedaald van 7,6 (2022) naar 6,0. Op NABO (niet actief beveiligde overwegen) waren in 2023 geen dodelijke slachtoffers.

Capaciteit

ProRail gaat voor duurzame mobiliteit en bereikbaarheid. Het treinverkeer gaat naar verwachting groeien, zowel wat betreft reizigers als goederen. ProRail zet stappen om deze ontwikkeling in goede banen te leiden.

Innovatieve oplossingen en ontwikkelingen

ProRail heeft ambitieuze doelen gesteld voor de toekomst. We zijn er niet alleen om vandaag mensen, steden en bedrijven met elkaar verbinden, maar richten ons ook op de toekomst. We willen groei mogelijk maken en kwaliteit leveren.

Stations- en spoorvernieuwingen

Om meer treinen te laten rijden en om de infrastructuur op peil te houden, hebben we in 2023 weer veel spoorprojecten uitgevoerd en is er hard gewerkt aan verbeteringen van stations.

Duurzaam spoor

Door in een vroeg stadium betrokken te zijn bij de planvorming voor nieuwe woonwijken willen we de omgeving van het spoor en het station duurzaam bereikbaar houden.

In contact met het publiek

ProRail is graag een goede buur voor iedereen die woont of werkt langs de 7.000 kilometer spoor dat wij beheren. De belangen van mensen en bedrijven die in de buurt van het spoor wonen of gevestigd zijn hebben daarom onze speciale aandacht.

Geluid en trillingen

Omwonenden rond het spoor kunnen last hebben van het geluid of de trillingen van passerende treinen. Ook werkzaamheden aan het spoor kunnen geluid en trillingen veroorzaken.

Internationaal vergelijken

Elke drie jaar vergelijken we onze prestaties met een selectie van spoorinfrabeheerders in het buitenland. Dit is een verplichting in de beheerconcessie.

Onze medewerkers

De ProRail medewerker is een bevlogen medewerker. Ook in 2023 hebben wij ons ingespannen om deze missie waar te maken en met succes: de eNPS (employee Net Promoter Score) van ProRail was gemiddeld 19 in 2023.

Omgeving

Op reguliere basis blijven we in gesprek met stakeholders. Net als voorgaande jaren deden we onderzoek naar de klanttevredenheid en de reputatie onder vervoerders, spoorpartners, overheden, omwonenden, treinreizigers en eigen medewerkers.

Onze stakeholders

ProRail heeft regelmatig contact met externe stakeholders. ProRail organiseert bijvoorbeeld regelmatig werkbezoeken voor diverse stakeholders.

Betrokkenheid van onze stakeholders

Het klanttevredenheidsonderzoek (KTO) over 2022, uitgevoerd in januari 2023, gaf een gevarieerd beeld van de tevredenheid van vervoerders en verladers.

Bericht van de raad van commissarissen

De Raad van Commissarissen (RvC) kijkt terug op een bewogen jaar voor ProRail, waarin ondanks de diverse uitdagingen aanzienlijke successen zijn geboekt. De raad focust in dit bericht op een aantal kernthema’s van ProRail in 2023.

Corporate Governance

ProRail is een besloten, niet-beursgenoteerde vennootschap. De Nederlandse Staat is via Railinfratrust B.V. de enige aandeelhouder van ProRail. Het aandeelhouderschap is ondergebracht bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Risicomanagement

Risicomanagement draait om het overzicht van risico’s en het managen daarvan. Hierbij hoort het in kaart brengen van risico’s met kans en effect en maatregelen om de kans en/of het effect te verkleinen.

Integriteit, compliance en privacy/AVG

ProRail hecht aan een open organisatiecultuur. Dat komt de medewerkers die werken aan een veilig en duurzaam spoor ten goede. Goed samenwerken maakt goed presteren mogelijk.

Maatschappelijk verslagleggingsbeleid

Onze MVO-verslaglegging (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) betreft ProRail én de keten waarin wij actief zijn.

Bestedingen 2023

ProRail is voor de financiering van haar activiteiten afhankelijk van de subsidies en vergoedingen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en andere overheden. Daarnaast ontvangt ProRail gebruiksvergoedingen van vervoerders.

Terugblik en bijeenkomsten raad van commissarissen

Het afgelopen jaar heeft de RvC de onderwerpen VL, HR, Spoor naar Morgen, Veiligheid en de NLA, Aantoonbare veilige berijdbaarheid en de ILT,  Haven/emplacementen en DCMR, PGO en aannemers regelmatig besproken.

Bijeenkomsten commissies

In 2022 kwam de auditcommissie acht keer bijeen (bij al deze vergaderingen waren alle commissarissen die lid zijn van de auditcommissie aanwezig).

GRI-verslaglegging

Deloitte Accountants heeft een assurance-opdracht uitgevoerd die gericht was op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid dat de niet-financiële informatie in de hoofdstukken 'Kerncijfers', 'Het jaar 2023', 'Profiel', 'Onze prestaties',

Assurance-rapport met beperkte mate van zekerheid van de onafhankelijke accountant over de duurzaamheidsinformatie in het jaarverslag 2023 van ProRail B.V.

Aan: de aandeelhouder en de raad van commissarissen van ProRail B.V.

Financiën

ProRail besteedt zijn middelen zo effectief en efficiënt mogelijk en legt hierover op een transparante manier verantwoording af.

Financiële prestaties

ProRail zorgt voor de aanleg, het onderhoud en het beheer van het Nederlandse spoorwegnet.

Jaarrekening 2023

Balans per 31 december 2023

(vóór verwerking van het resultaat)

Winst- en verliesrekening over 2023

Bedragen in miljoenen euro’s

Kasstroomoverzicht 2023

Bedragen in miljoenen euro’s

Toelichting op de balans, de winst- en verliesrekening en het kasstroomoverzicht

ProRail is een publieke dienstverlener in spoormobiliteit die 24/7 zorgt voor een beschikbaar, betrouwbaar en veilig spoor voor reizigers en vervoerders.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

Activa en passiva worden tegen kostprijs opgenomen, tenzij anders vermeld in de verdere grondslagen.

1. Immateriële vaste activa

In de ontwikkelingskosten zijn onder andere kosten geactiveerd inzake ERTMS (€ 104 miljoen), Strategische alliantie 2019-2023 (€ 11 miljoen), Spoorweb, het informatie-, communicatie- en samenwerkingsplatform van ProRail (€ 9 miljoen), TSI

2. Materiële vaste activa

De investeringen worden gefinancierd door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en derden.

3. Financiële vaste activa

Per ultimo 2023 heeft ProRail vastgesteld dat voldaan is aan de verslaggevingsvereisten met betrekking tot het opnemen van een latente belastingvordering. Hiertoe is een bedrag van EUR 3 miljoen verantwoord.

4. Voorraden

De boekwaarde van de voorraden die op balansdatum zijn gewaardeerd tegen lagere opbrengstwaarde, bedraagt € 1 miljoen (2022: € 1 miljoen). De mutatie in voorziening incourant is ten laste van de winst en verliesrekening gekomen.

5. Onderhanden projecten in opdracht van derden

ProRail voert werken in de omgeving van de spoorinfrastructuur uit in opdracht en voor rekening en risico van derden, voornamelijk gemeenten en provincies.

6. Vorderingen en overlopende activa

Bij de waardering van de vorderingen is bij de vorderingen op derden en vorderingen uit hoofde van door derden veroorzaakte schades rekening gehouden met mogelijke oninbaarheid van € 0,1 miljoen (2022: € 0,2 miljoen).

7. Liquide middelen

ProRail houdt zijn banktegoeden aan op een speciale rekening bij het ministerie van Financiën conform de Comptabiliteitswet.

8. Eigen vermogen

Het maatschappelijke aandelenkapitaal bedraagt € 90.000 en is verdeeld in 200 aandelen van elk € 450,-. Het geplaatste en gestorte aandelenkapitaal bestaat uit 44 aandelen (2022: 44 aandelen) en bedraagt € 19.800 (2022: € 19.800).

9. Voorzieningen

Medewerkers van ProRail ontvangen een jubileumgratificatie bij een dienstverband van 12,5 jaar, 25 jaar en 40 jaar. De vergoeding bij het 12,5 jaar dienstverband bedraagt 25% van het cao maandloon.

10. Langlopende schulden

ProRail heeft een zestal staatsgegarandeerde leningen, met een looptijd van 30 jaar, bij institutionele beleggers. De rentevergoeding over de schulden aan institutionele beleggers is vast en bedraagt 6,4% over de hoofdsom.

11. Kortlopende schulden en overlopende passiva

De kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan 1 jaar.

12. Financiële instrumenten

De in deze toelichting opgenomen gegevens verschaffen informatie die behulpzaam is bij het schatten van de omvang van risico’s die verbonden zijn aan zowel de in de balans opgenomen als de niet in de balans opgenomen financiële instrumenten.

13. Niet in de balans opgenomen verplichtingen en regelingen

Aan ProRail is door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een concessie verleend voor het beheer van de hoofdspoorweginfrastructuur voor de periode 2015-2025.

14. Bedrijfsopbrengsten

De verantwoorde bijdragen betreffen de van de Rijksoverheid verkregen middelen voor capaciteitsmanagement, verkeersleiding, onderhoud en kapitaallasten van het landelijke railnet.

15. Bedrijfslasten

Onder de categorie kosten uitbesteed werk en andere externe kosten worden alle diensten verantwoord die ProRail inkoopt. Daarnaast alle externe kosten die we maken, zoals NUTS- en huisvestingskosten.

16. Financiële baten en lasten

De rentelasten bestaan uit onder andere de rentekosten voor de onderhandse leningen en de oprenting bij de Vooruitontvangen omgevingswerken.

17. Belastingen

De belastingen in de winst-en-verlies rekening over 2023 (€ 3,0 miljoen euro) bestaan uit latente belastingen (€ 3,4 miljoen euro) en acute belastingen (€ -0,4 miljoen euro).

18. Resultaat voor mutatie egalisatierekening

Het resultaat voor mutatie egalisatierekening betreft het verschil tussen de verleende subsidie Exploitatie, Onderhoud en Vervanging en de werkelijke kosten waarvoor subsidie is verleend en wordt in zijn geheel ten laste onderscheidenlijk ten gunste

19. Mutatie egalisatierekening

De mutatie egalisatierekening betreft de onttrekking onderscheidenlijk toevoeging van het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening aan de egalisatierekening als onderdeel van de overlopende passiva.

20. Gebeurtenissen na balansdatum

Geen bijzonderheden ten aanzien van gebeurtenissen na balansdatum te vermelden.

Overige gegevens

De resultaatverdeling vindt plaats overeenkomstig artikel 26 van de statuten.

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan: de aandeelhouder en de raad van commissarissen van ProRail B.V.

Meerjarenoverzicht